مزایای شگفت‌انگیز
مزایای شگفت‌انگیز دوچرخه برقی برای تندرستی
دوچرخه برقی در تور دو فرانس، و یا تجهیز دوچرخه به موتور الکتریکی دوپینگ مکانیکی نام داشته و تقلب محسوب می‌شود. اما طبق مطالعاتی جدید و دلگرم‌کننده درباره‌ی رفت و آمد با دوچرخه، برای افراد عادی دوچرخه برقی می‌تواند راهی برای عملی شدن و قابل تحمل بودن ورزش باشد.
همانطور که همه‌ی ما امروزه می‌دانیم، وجود ورزش در زندگیمان لازم است. در افرادی که از نظر فیزیکی فعال هستند، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت، سکته، سرطان، افسردگی، ناتوانی در سنین بالا یا مرگ پیش از موعد کمتر از افرادی است که فعالیتی ندارند.
اما آمار نشان داده که بسیاری از ما علیرغم مزایای آن، هیچگاه ورزش نمی‌کنیم. زمانی که محققان علت آن را جویا می‌شوند، عمده‌ی افراد همواره این دو دلیل را می‌آورند – زمان کافی برای ورزش کردن ندارند یا به اندازه‌ی کافی برای ورزش متناسب نیستند.
دوچرخه برقی به طور بالقوه می‌تواند این مشکلات را برطرف کند. موتور آنها به‌هنگام نیاز پدال‌زدن شما را تقویت کرده – و یا در بعضی از مدل‌ها، کار پدال‌زدن را برای شما انجام می‌دهند – و موجب می‌شوند تا بالا راندن از تپه‌ها و یا پیمودن مسیرهای طولانی، درمقایسه با دوچرخه‌های استاندارد، کمتر دشوار و ناخوشایند باشد.
در عین حال، می‌توانند دوچرخه‌سواری را جایگزین خوشایندی برای خودرو قرار دهند، که به افراد اجازه می‌دهد تا با وجود برنامه‌ی روزمره‌ی شلوغ خود، حین رسیدن به محل کار ورزش نیز کرده باشند.
اما تاکنون ارزش دوچرخه برقی عمدتا درحد نظریه بوده است. عده‌ی کمی از ما دوچرخه برقی دیده‌ایم؛ چه برسد به راندن آن، و شواهد علمی کمی مزایای احتمالی استفاده از این دستگاه برای سلامتی را پشتیبانی یا رد می‌کنند.
بنابراین، محققان دانشگاه کلرادو در شهر بولدر، برای آزمایش جدیدی که ماه گذشته در مجله‌ی اروپایی فیزیولوژی کاربردی (Applied Physiology) به چاپ رسید، تصمیم گرفتند تا ببینند اگر تعدادی دوچرخه‌ی برقی پرسرعت را دراختیار گروهی از زنان و مردان نامتناسب قرار داده و پیشنهاد دهند که با آن ها به محل‌کارشان بروند، چه اتفاقی می‌افتد.
محققان بطور خاص تنها دوچرخه‌های مجهز به موتوری را مورد مطالعه قرار دادند که تمام کار را برای دوچرخه‌سوار انجام نمی‌دادند، بلکه فقط به او کمک می‌کردند؛ مانند یک موپد (moped). آنها از دوچرخه برقی‌ای استفاده کردند که نیاز بود دوچرخه‌سوار پدال بزند تا موتور به کمکش بیاید.
آنها می‌خواستند تعیین کنند که آیا این دوچرخه‌ها – حتی با وجود کمک افزوده‌ی موتور – تمرینی ورزشی برای افرادی که پیش از آن تمرین زیادی نداشته‌اند محسوب می‌شوند، و اینکه آیا این‌گونه دوچرخه‌ها اساسا ایمن هستند یا خیر؛ با توجه به اینکه آنها حتی دوچرخه‌سواران مبتدی را نیز قادر می‌سازند تا به سرعت 32 کیلومتر بر ساعت یا بیشتر برسند. ( بخشی از هزینه‌ی مطالعات توسط فرمانداری شهر بولدر تامین شد، بعنوان قسمتی از ارزیابی امکان تردد دوچرخه برقی در مسیر دوچرخه‌ی شهری، و بخشی دیگر را نیز دوچرخه‌فروشی‌های محلی و Skratch Labs ، که یک کمپانی تغذیه ورزشی در شهر بولدر است، پرداختند.)
محققان ابتدا 20 داوطلب کم‌تحرک خود را به آزمایشگاه آوردند تا ترکیب بدن، آمادگی هوازی، میزان قند خون، فشار خون و کلسترول آنها را بررسی کنند. سپس به هرکدام یک دوچرخه برقی، اندازه‌گیر ضربان قلب، دستگاه GPS و دستورالعمل تمامی این دستگاه‌ها را دادند و از آنها خواستند تا در طی ماه بعد، حداقل سه بار در هفته اندازه‌گیرها را بپوشند و با دوچرخه‌ی جدیدشان به محل کار خود بروند، و درنتیجه حداقل 40 دقیقه را برروی زین سپری کنند.
داوطلبان آزاد بودند تا هر سرعت و میزان نیرویی که راحت‌ترند، بکار ببرند.
سپس محققان دوچرخه‌سواران مبتدی را در مسیرهای دوچرخه و خیابان‌های شهر بولدر رها کردند.
بعد از گذشت یک ماه، داوطلبان به آزمایشگاه بازگشتند تا آزمایشات اولیه را تکرار کنند و داده‌های GPS و نرخ ضربان قلب را تحویل دهند. همه‌ی آنها حداقل مقدار توصیه شده‌ی 40 دقیقه، سه بار در هفته را رانده بودند و با توجه به داده های اندازه‌گیری شده، درحقیقت میزان دوچرخه‌سواری عمده‌ی آنها بیشتر از مقدار نیاز بود، برخی حدود %50 بیشتر.
آنها حتی با اندکی قوت نیز رانده بودند، میانگین نرخ ضربان قلبشان حدود %75 ماکسیمم ضربان هر فرد بود، به این معنی که درمقایسه با یک پیاده‌روی سریع یا دویدنی سبک، حتی با وجود کمک موتور نیز تمرین ورزشی ملایمی داشته‌اند.
اما خوشبختانه هیچ یک تصادف نکرده و به خود (یا دیگران) آسیبی نرسانده بودند. درحقیقت، جیمز پیترمن، دانشجوی فارغ‌التحصیل دانشگاه بولدر که سرپرستی مطالعات را برعهده داشت، بیان کرد:" ما دریافتیم که شرکت‌کنندگان با میانگین سرعت معقول 19 کیلومتر بر ساعت رانده‌اند."
احتمالا مهم‌ترین نکته این بود که دوچرخه‌سواران سالم‌تر و تندرست‌تر از گذشته بودند، با آمادگی هوازی بسیار بیشتر، میزان قند خون بهتر، و در مجموع، روندی به سمت چربی بدن کمتر.
علاوه برآن، طبق اظهارات ویلیام برنز، طراح ارشد مطالعات و مدیر آزمایشگاه علوم ورزش کاربردی دانشگاه، داوطلبان دوچرخه‌سواری را "تجربه‌ای خوشایند" و "ورزشی بسیار سرگرم‌کننده" یافتند.
به گفته‌ی وی، تعدادی از شرکت‌کنندگان پس از اتمام تحقیقات، دوچرخه برقی خریده اند. خود او نیز با یک دوچرخه برقی به پردیس رفت و آمد می‌کند.
به هرجهت، بعید است که دوچرخه برقی راه حلی برای افرادی که در ضیق وقت هستند یا تمایلی به ورزش کردن ندارند، باشد. دوچرخه‌ها گران قیمت هستند و معمولا به ارزش هزاران دلار به فروش می‌رسند.
علاوه بر آن، درمقایسه با دوچرخه‌های غیرموتوری فعالیت ورزشی کمتری محسوب می‌شوند. آقای پیترمن که خود یک دوچرخه‌سوار حرفه‌ای است و در مسابقات ملی دوچرخه‌سواری ایالات متحده در هفته‌ی گذشته، مقام پنجم را کسب کرده، اذعان می کند که بعید است دوچرخه های موتوری به بهبود تناسب‌اندام ورزشکاران حرفه‌ای کمکی کنند.
اما درمورد افراد زیاد دیگری که در حال حاضر ورزش نمی‌کنند یا تاکنون رفت‌وآمد با دوچرخه را درنظر نگرفته‌اند، ارزشش را دارد که بدانند در آینده می‌توانند حین بالا راندن از تپه، درصورت نیاز، از کمی کمک در پدال‌زدن استفاده کنن.
ایران یکی از آن دسته از کشورهایی است که تعداد دوچرخه‌سواران در آن روز به روز کم می‌شود و خبری از حرکت‌های دسته جمعی برای دوچرخه سواری نیست.
فروشندگان هم که با کم بودن میزان فروش دوچرخه به مشکل خورده‌اند، این کسب و کار را ترک کرده‌اند یا کمتر به آن بها می‌دهند.
البته خرید دوچرخه برای کودکان هنوز ادامه دارد و به یکی از موارد مورد نظر برای هدیه دادن به دانش‌آموزان و نونهالان تبدیل شده است. از سویی باید در نظر گرفت فرهنگ‌های موجود در کشورمان تغییر کرده و استفاده از دوچرخه به اولویت‌های موجود در بین خانواده‌های ایرانی تبدیل شده است؛ در حالی که دوچرخه تنها وسیله نقلیه‌ای است که انسان را به ورزش کردن و تناسب اندام سوق می‌دهد و برعکس دیگر وسایل نقلیه، استفاده مداوم از آن برای سلامتی و تناسب اندام مناسب است.
در ادامه سعی داریم مزایای حاصل از استفاده دوچرخه را بیان کنیم تا شاید سبب حرکت مجدد افراد برای خرید دوچرخه شود یا از فروش دوچرخه قدیمی در خانواده‌ها جلوگیری کند. البته معیار این مزایا تنها داشتن دوچرخه نیست، بلکه استفاده از آن است.
جبران کمبود تحرک
امروزه به دلیل استفاده از ابزارهای نوین و پیشرفته در محل کار و منزل از جمله کامپیوتر و موبایل، کمبود تحرک در بین انسان‌ها به‌ویژه افراد ساکن در کلانشهرها به‌شدت احساس می‌شود. دوچرخه‌سواری می‌تواند این کمبود تحرک را جبران کند و سبب افزایش تحرک در انسان شود.
افزایش روحیه
رکاب زدن با دوچرخه که حرکت در سطح شهر یا دور زدن در پارک‌ها و فضای طبیعی را به همراه دارد، در مدت کوتاهی سبب افزایش روحیه در دوچرخه‌سوار می‌شود.
تناسب اندام
یکی از راه‌های مناسب و کم هزینه برای تناسب اندام، دوچرخه‌سواری است. هرچند امروزه در باشگاه‌های بدن‌سازی یا دیگر باشگاه‌های ورزشی دوچرخه‌های مکانیکی ثابت یا الکترونیکی ثابت وجود دارد، اما این دستگاه‌ها نمی‌توانند جای دوچرخه‌های معمولی را بگیرند و مزایای دوچرخه عادی را هم ندارند.
دوچرخه به دلیل فعال کردن بسیاری از ماهیچه‌ها، مفاصل و رگ‌ها در هنگام رکاب زدن، یکی از بهترین ابزار به دست آوردن تناسب اندام است.
فرار از ترافیک
در شهرهای بزرگ و متوسط با استفاده از دوچرخه می‌توان به‌راحتی از بند ترافیک‌های سنگین شهری گریخت و بدون دغدغه رکاب زد. البته در برخی از کلانشهرها مانند تهران دوچرخه‌سواری کار هر کسی نیست.
بازگشت به طبیعت
پارک‌ها، مراتع، پارک‌های جنگلی و باغ‌ها یکی از محل‌های مناسب استفاده از دوچرخه است. حضور در این مناطق انسان را به دامان طبیعت برمی‌گرداند و برای ساعت‌های هرچند کوتاه، دغدغه‌های زندگی را دور می‌کند.
نداشتن دغدغه پارک کردن
دوچرخه کم جا می‌‌گیرد، راحت پارک می‌شود، نیاز به سیستم‌های امنیتی پیشرفته ندارد و بدین ترتیب به‌سرعت می‌توان برای آن جای پارک پیدا کرد. بنابراین اگر دوچرخه به وسیله نقلیه اصلی افراد تبدیل شود دیگر دغدغه‌هایی چون پیدا کردن جای پارک در مراکز و خیابان‌های شلوغ پیدا نخواهد شد.
کاهش مصرف سوخت
دوچرخه نیاز به سوخت‌های فسیلی ندارد و با رکاب زدن توسط پا انرژی لازم برای حرکتش را تأمین می‌کند. به همین خاطر اگر استفاده از دوچرخه در کشور فراگیر شود در کاهش مصرف سوخت و کم شدن لطمه زدن به طبیعت تأثیرگذار است.
کاهش هزینه شخصی
با استفاده از دوچرخه می‌توان هزینه‌هایی از قبیل بنزین زدن و حتی کرایه تاکسی را کاهش داد و در هزینه‌های شخصی خود صرفه‌جویی کرد.
